Als je als schoolleiding met een crisis te maken krijgt, komt er veel op je af. Je moet snel en daadkrachtig schakelen op momenten, dat veelal spanning en onzekerheid de boventoon voeren. Of het nu om een grote, of kleinere crisis gaat, één ding staat voorop: nu komt het aan op leiderschap!
Dat leiderschap is sinds maart 2020 behoorlijk op de proef gesteld. Feitelijk spreken we over een voortdurend crisismanagement, al vanaf het moment dat tot een lockdown besloten werd. Het vergt veel aanpassingsvermogen en flexibiliteit van iedereen, zeker ook in het onderwijs. Als schoolleider stond en sta je nog steeds voor de uitdaging, om het allemaal in goede banen te leiden en mee te bewegen met de golven en maatregelen van de crisis.
Wij sommen dé 5 leiderschapstips voor je op, die je gegarandeerd helpen in deze en elke andere crisissituatie.
- Laat van je horen en wees open en duidelijk in je communicatie
- Blijf kalm, straal rust uit en laat angst geen raadgever zijn
- Stimuleer eenheid in je organisatie
- Focus op oplossingen, niet op problemen
- Leg je oren te luisteren en houd vinger aan de pols
Dit is zo ontzettend belangrijk! Duidelijkheid neemt onrust weg. Altijd. Vooral in tijden van crisis moeten mensen kunnen vertrouwen op dat wat er wordt gezegd. Mensen willen weten waar ze aan toe zijn en kijken daarvoor naar jou. Dus communiceer, wees eerlijk en open. Kun je nog geen concrete duidelijkheid geven? Wees dan niet zwijgzaam, maar meldt dat gewoon.
Binnen de psychologie wordt onderscheid gemaakt tussen twee soorten angst: gezonde en ongezonde angst. Gezonde angst behoedt je voor gevaar en stimuleert je tot het maken van wijze keuzes. Ongezonde angst beperkt juist je potentieel tot het maken van helder keuzes. Je schiet dan in irreële angsten die de situatie erger maken. Let er dus op, dat je als schoolleider communiceert vanuit gezonde angst. Vanuit verstand en wijsheid. Laat je niet meeslepen door jouw eigen irreële angsten, of door angsten die door anderen (bijvoorbeeld de media) op jou geprojecteerd worden.
Neem als schoolleider de verantwoordelijkheid op je om eenheid te creëren en stimuleren in je organisatie. Waak ervoor, dat er geen kampen ontstaan als er intern verschillende opvattingen, visies of werkwijzen zijn. Voorkom ook dat mensen gaan vingerwijzen naar elkaar. Dit kan in een crisissituatie de onrust versterken en bovendien nog lang nawerken binnen de cultuur in de organisatie.
Tijdens angstige situaties hebben veel mensen de neiging om lang over het probleem of de oorzaak daarvan te speculeren. Natuurlijk moeten we leren van keuzes en beslissingen uit het verleden. Maar tijdens een crisissituatie is het belangrijk dat je je als leider richt op de oplossingen van nu. Analyseren van het probleem komt later. Handel pragmatisch waar mogelijk en laat je niet verleiden tot discussies over het probleem.
Houd je oren en ogen goed open. Heb aandacht voor de vragen en gevoelens die leven binnen je team. Ga met ze in gesprek en luister er met aandacht naar. En wat zijn de berichten in de media? Wat is de toon, welke zorgen zijn er? Door echt te luisteren en te reageren, creëer je als schoolleider rust en vertrouwen. Bij je team en daarbuiten. Precies wat nodig is in tijden van crisis.
Als je als schoolleider in tijden van crisis op deze manier leiderschap toont, zet je jouw organisatie in beweging. Bevorder je de teamspirit en de samenwerking. Creëer je een schoolcultuur die opbouwend is. Een crisis doorsta je namelijk nooit alleen. Je hebt elkaar nodig. Je moet op elkaar kunnen vertrouwen. Aan schoolleiders de uitdaging het team hierin de weg te wijzen en hun leiderschapsvaardigheden in te zetten om rust, wijsheid en helderheid te verspreiden.
Ook nu, na de zomervakantie, is nog steeds crisismanagement nodig. De valkuil is dat de aandacht hiervoor wat verslapt. Maar juist nu is het van belang om te laten zien, merken, horen dat je als sterk leider nog altijd oog en oor hebt voor de situatie waar we in zitten. Voor de emoties van je team, voor de zorgen bij kinderen en ouders.
Goed crisismanagement vraagt sterk leiderschap en bewuste sturing van het proces. Loop je daarin vast, of zou je gewoon eens willen sparren over wat er mogelijk anders of beter kan? Wij van HR Ontwikkeling gaan graag met je in gesprek. Omdat we er blij van worden, als we jou en het onderwijs verder kunnen helpen.
Bel, mail of app ons en dan plannen we een vrijblijvende sparsessie in.